M
Sinoù ha berradurioù
+ ouzhpennañ (skrivet gant lizherennoù tev) = ster
lem. lemel kuit (skrivet gant lizherennoù stouet) G. Gwened
r. da reizhañ GU Gwened-Uhel
adj. anv-gwan T Treger
# disheñvel ouzh ??? pe §§§ da studiañ
-*-
Pajenn 487
ma = endroit, place, muté en va dans les composés: c’hoariva, sportva, etc. Mes, « adv. où ? en quel endroit ? » = souezhus ???
maconj. + si (= mar)
mac’hom+ despotique ; envahissant
mad m., sl. vad
madenngw. = bonne personne (Fav.)
Pajenn 488
madeira f. madère + (vin doux)
r. maen-bount m., pierre d’achoppement
maendarzh m. saxifrage + (plantenn)
+ maenelgw. -où = (un) minéral (A.Boché) ; dastummaeneloù = collectionner des minéraux
Pajenn 489
maen-glas m.,+ lst. mein-glas
r. maen-gravell = calcul + (médecine)
maen-kig-hoc’h m. quartz (Fav.) ; + maen-kigmoc’h.Maen-gigoc’h (GW)
maen-kroaz = + staurotide ; maenKoadri (anv-lec’h e KerneIzel)
maen-lemmer, + maen-lemmañ = pierre à aiguiser
Page 490
maenn-sonn m. pierre levée ;+ stèle (Fav.)
maen-teuz m . lave ; = lava
maenus ag. = pétrifiant (A. Boché)
maer -ed, + -où lst. = arvaered, armaeroù
+ maerez -edlst. : femme maire
maerded, maerder = fonction de maer
maez., ioù, + -où (G) : campagne,…
magazenn, +magajin = magasin + dérivés
Page 491
magnet m. -où = (un) aimant (A. Boché)
+ maizeggw. = champ de mais ; urvaizeg
Pajenn 492
malis m., malice ; + colère (G)
malisiñvb.: + se mettre en colère (G)
Page 493
malouer m. égrugeoir +(mortier ou moulin pour réduire en poudre le sel, le poivre, etc)
Page 494
mammog m. matrice ; lemelvulve (sl. kourzh m., forzh m.)
manac’hez f. -ed : nonne, religieuse ;notetfam.:perak ‘vefe "familier" ?...
manac’h-kenvez m. cénobite + (moine qui vit en communauté)
Page 495
maneggw. = +pot de vin
r. mason, masonadur,masonat, masoner, masonerezh, masoniezh, hep ñ
mantellgw.+ -ioùlst.
Page 496
maout m. + -edlst.: mouton
r. maout-ejen:bœuf musqué
marconj. si (kemmadurebetgoudemar). Hep marebet = sans aucun doute
marchosi : <argallegmareschalcie, « écurie» importante, de manoir » (fin XIvetkantved). E Poullaouen-zi ? « Kerzh da varchoziar c’hezeg / Davedarmevel da gousket »
Page 497
marc’heg = chevalier ; lemelcavalier (sl. marc’heger)
marc’hegiezh= chevalerie ; lemelcavalerie
marc’hegour, chevalier (lemelcavalier)
Pajenn 498
+ mardozus ag. = emmerdant ; sl. mardoz, saletés, <gallegkozhmerdas (excréments, fin XII°s.)
Pajenn 499
marg:<argalianegmarga / marla>anvstêrGwenedAr Marl ; / marna> marne e galleg
margalon f. = chagrin, + affliction
+ margenngw.: (G.) mortier, mélange épais en général (F. Vallée)
r. marined = pantalon à la matelotte (à pont)
r.marjolstrol., + -enngw. = marjolaine (bleuñv)
Pajenn 500
maronstrol. , + -enngw. = camomille
+ marplij g. = s’il te plait (marplijganit), s’il vous plait (marplijganeoc’h)
+ marseadenngw. (G) = hypothèse ; conjecture (sl. martezeadenngw.)
r. marvskaon, marvskaonioùlst. ,<skaon = tabouret, escabeau
martezead g. = martezeadenngw. (hypothèse, conjecture)
Pajenn 501
marv-bihan = évanouissement ;
r. marvedigezh = extinction (lemelextermination)
marvel ag. mortel + (relatif à la mort)
marvelezh = mortalité (càd le caractère mortel)
+ marvenngw. = marv ; marvennoùbrav o deus bet ma zudkozh
marvus ag. mortel + (qui entraîne la mort) ; sk. pec’hedmarvus = péché mortel
marzañvb.: marger ; sl. enmarzañ = émarger
Pajenn 502
maseron+strol., -enn gw. = g. livèche + (plantenn)
+ masikotiñvb. = passer son temps à ne rien faire (Pourlet, < A. Boche)
maskaradenn-ed = (un, des) déguisé du carnaval ; maskaradenn f. -où = (une, des) mascarade
r. mask (hep -l):maskoù, hervez A. Boché, mes maskl e kembraeg…
maskloù pl. = marc, sl. mark
r. "mat": mad = bon (adj.) # mat adv. = bien ; labourat mat = bien travailler.
matarasenngw. = matalasenngw. = matalasg.: matelas
r. materiz = maderiz<mad (bon)
matourc’h f. -ed: maritorne + (femme mal faite, malpropre et acariâtre)
Pajenn 503
mechal adv.: je me demande + (G)
med f. = seine, + senne (filet)
medalenngw. = medailhenngw. . idemmeailhennañ
meder = moissonneur ; perakmedeler ?...
meilhgw.: moulin (Kerne) ; gerkelt a orin (s.liwezhonegkozhmeile) ; sk. meilh-kafe = moulin à café
Pajenn 504
meizad = concept ; lemelnotion(= naoudur)
+ meizadus ag. = compréhensible
meizus ag.: qui porte à comprendre ; lemelcompréhensible
melaouenn f.: mélilot + (plantenn)
Pajenn 505
melengenn<kenn = kroc’henn
melen-vi = melen-wi
meler[’me:lɛr]= négociant en miels ; lemelfabricant.Apiculteur = gwenaner
melestrouriezh f.: art, techniques de l’administration (lemelscience)
melez coll. -enn : varech, + zostères. Gwezmelez.
Pajenn 506
mellgw.: ballon ; + c’hoarimell = jouer au rugby (sl. mellad = partie de ballon, soule)
mellel ag.: articulaire, + relatif aux articulations
mellivadur ? Ger iskiz, da lemel. Gouache = gouach (M.M.)
mel-mellchadenn m. (da lemel): moelle épinière ; = mel al livenn-gein
Pajenn 507
mel-penn = encéphale # mel arpenn = cervelle
mem ag. Adv., lemelar -p.
men = e-menn> ‘menn: où ?Sl. e-pelec’h> ‘pelec’h>plec’h
menel vb. manetagvb. = rester, +demeurer à faire quelque chose
r. maengleuz < maenglawdd (kembraeg)
Pajenn 508
r. maengleuzeg
r. maengleuzerezh
r. maengleuziañ
r. maengleuzier
+ menn = où (sl. : r. emen adv. P. 224, > e-menn G.)
mennerezh: lemel libre arbitre (frankdiviz, Imb.)
mennout: vouloir ; lemel penser (zo re ledan) ha faillir (#)
meno : + opinion, idée, avis ; d’am meno = à mon avis ; sl. kedveno = opinion publique (Imb.)
r. mennoz : dessein, + intention ; lemel idée, opinion. + Ober e vennoz = décider de, aviser.
r. mennozarouez
r. mennozarouezelezh
r. mennozel
r. mennoziad
r. mennoziadur : système d’opinion ; + idéologie
mennoz-kuzh : arrière pensée ; = dregsoñj -où (Albert Boché)
Pajenn 509
mentukañ : pincer ; + tâter en pinçant (Eusa)
meradus, ; + pétrissable
r. merc’h : fille ; femme ? (sl. maouez, plac’h)
r. merc’her = mercredi (hep M)
r. merdead -eidi = marin ; = mordead !
r. mordeadenn ; mordeadurezh ; mordeaurezhel ; mordeadus ; mordeadusted, -ter ; mordeerezh ; mordeiñ ; mordeüs ; mordeüsted, -ter
r. merenn, lemel dîner
r. merennañ : lemel dîner
merfeti : souci non justifié ; + faux problème
+ merfetiañ : rendre ou devenir soucieux (sl. merfeti) ; merfetiet gant munudachoù
mergevred = su-gevred
Pajenn 510
merit = dellez g., dellid –où g.
meritout vb. = dellezout
merl = marl < galianeg marla, marna ; ar Marl = stêr e Gwened
Pajenn 511
merzus ag.: qui perçoit ; lemel perceptible ; percevable (= enkefiadus)
+ merzadus = perceptible
r. maesa vb.: garder les animaux
r. maesaer = gardeur (de bêtes)
r. maesaer-deñved ; maesaerezh ; maesaergan ; maesaerganel ; maesaer-givri ; maesaer-moc’h
mesiad + muid (muzul)
+ meskadus : miscible
+ meskaj g. = mélange
+ mesmeregezh = mesmérisme (< Mesmer)
Pajenn 512
mespont, sl. tan arvest (anavezetoc’h)
Pajenn 513
+ meurniver = multitude
Pajenn 514
mezeg = medeg ; mezegañ = medegañ ; medeg-dent ; medegel ; medegiezh ; medek ; medekniezh (Gwenededg)
Pajenn 515
r. mezevellidigezh = mezwellidigezh (savet diwar mezw = ivre)
r. mezwelliñ
r. mezwellus
r. maezhur vb. : nourrir (idem e kembraeg).
mezv mezw = ivre
r. mezwadeg
r. mezwadur
r. mezw-dall
r. mezwenti
r. mezwerezh
r. mezwez
r. mezweziñ
r.mezwiañ, mezwiñ
r. mezwidigezh
r. mezwier
r. mezw-kollet…
r. mezwus
Pajenn 517
r. milendall = mil-hent-dall = ‘labyrinthe
milin gw. = melin gw.+ meilh gw.
Pajenn 518
r. miloer = milouer : ‘miroir, glace’
r. miloueraour = ‘miroitier’
+ milourel adj. = militaire (A. Boché)
milzoull = mildoull : mille-pertuis
Pajenn 519
minic’hi = (f. kentoc’h ) refuge, asile (monacal à l’origine)
minod g. = galleg minot pe minois (diwar ar bezhoneg min1, sl. p. 518)
Pajenn 520
mintrad + presque rien
r. mirr = mirrhe (< kembraeg)
miridigezh = conservation ; observation, observance + (d’une règle) ; lemel abstention
+ mirouriezh gw. = conservatisme
Pajenn 521
mistilhon = méteil + (mélange de blé et de seigle semés et récoltés ensemble)
r. mistrted gw., -ter g. [] ne vez ket klevet an –r-
mizeriñ = vivre dans la misère ; + souffrir
moaien = moian
moarvat, + probablement
Pajenn 522
+ modell g.= skwer ; n’eo ket ur modell ar paotr-se (pobl).
moell (‘moyeu’) = moiell (Fav.)
mog 2 g ; = maison, famille, feu ; + foyer, ménage
mogedek = lemel fumant, fumeux
+ mogedus ag. = fumeux, capiteux (Fav.)
mogenn-douar gw. : fumeterre + (plante)
Pajenn 523
mojenn gw. = légende. Lemel fable, mythe (fablenn gw. = fable ; gwengel g, = mythe, Imb.)
mojennek ag., -el : lemel mythique (sl. gwengelek, -el = mythique, Imb.)
mojenner, lemel fabuliste (= fablennour)
mojenn-veur = récit épique ; épopée ?. Sl. kuraz g. = épopée ; kurgan g. = chant épique, < J. Ewan
r. moll g. = borne, limite (lemel V. moul). # moull = moule, forme, matrice (p.530).
r. moliac’h, conte fantastique
Pajenn 524
monegezh gw. = monisme + (doctrine philosophique)
mont = monet vb.
morad : marée, flot (Fav.) ; ur morad tud
Pajenn 525
r. morc’hwenn : puces de mer
mordok-gwinter : triqueballe + (fardier pour le transport de pièces lourdes)
+ Morelenn gw. : (la) Marine (A. Boché)
Pajenn 527
r. mornizh g.(Fav.) : embrun
Pajenn 528
morvuoc’h gw. : dugong + (mammifère marin)
+ morzhed-moc’h gw. = jambon
Pajenn 529
+ motenn gw. = motte féodale (Xvet kanved)
r. moualc’h-argant = loriot (lemel martin-pêcheur ; sl. diredig)
moualc’h-vor: alcyon ? (= oiseau fabuleux…)
Pajenn 530
r. mouger-tan g. = extincteur
moull… (daou L)… nemet lod..< forme, moule
moull (2 L) ; idem e: moulladenn, moulladur, moullañ, moullbenn, moullbennek, moullbenniñ, moull-botoù, moulldaolenn, moulldaolenner,moulldaolennerezh, moulldaolenniñ, moulldresadenn
Pajenn 531
2 L : mouller, moullerezh f. (+ imprimante), moullerezh m., moull-karr
moull- V. moul-: da lemel
r. moull-tokoù (< tok -où = chapeau -x)
r. moull-troad : paturon (partie du bas de la jambe du cheval)
moumoun, + calin
moumounañ, + faire des calins
mous, + gamin
+ mousfent g. = humour
+ mous-saout = paotr-saout: vacher
+ mouson m. = mousson (A. Boché)
Pajenn 532
mouster, + moustoer (G) = monastère
moustr 1 = oppression, + pression ; lemel fantôme
moustr 2 = revue de troupes (< galleg "monstre" < "monstrer" vb., Krennamzer)
much -où g.: objet long (ficelle, branche, etc) servant à mesurer à l’œil, à vue de nez, la distance entre deux boules ; sk. ober un taol much (Fav.)
Pajenn 533
+ muer m. = cage à poule ou pour transporter un porc (G) ; sl. muzer, p.534
mukilag g. = mucilage + (liquide visqueux)
mukozelezh f. : mucosité = sterwenn (Fav.)
r. muler, muletaer
mulzen: mulâtre (= mul + den)
munud = détail ; lemel minute = munut –où
+ munudachoù = broutilles, petites choses (K)
munud-bras : thym (+ tin, K)
+ munut -où = minute (mesure de temps)
Pajenn 534
muz = mužer (G): mue+
(Fin al lizerenn M)
Date de dernière mise à jour : dimanche, 24 octobre 2021