Créer un site internet

N

Sinoù ha berradurioù

 

+                     ouzhpennañ (skrivet gant lizherennoù tev)                =                      ster

lem.                 lemel kuit (skrivet gant lizherennoù stouet)              G.                    Gwened

r.                     da reizhañ                                                                   GU                  Gwened-Uhel

adj.                  anv-gwan                                                                   T                      Treger

#                      disheñvel ouzh                                                          ??? pe §§§       da studiañ

 

-*-

 

Pajenn 535

na: 1- particule négative de l’impératif: na vutuniñ ; 2- relatif négatif: an hini na selaou ket ne ouio ket.

na adv.: + na pegen brav eo !

na stagell :+ nag hi na me

nac’h -añ : nier ; désavouer ; + refuser

nac’hennad gw.: + sk. contenu d’une natte d’ail, d’oignons = un nac’hennad kignen

nac’her : lemel celui qui refuse

nac’hidigezh : lemel refus

nac’hus : lemel qui refuse

nadoz = nadoez (G)

naet ‘vefe net (hep a), hervez Albert Boché & Favereau

 

Pajenn 536

r. nagenn : 1-  -où : contestation ; 2- m. -ed : personne contestataire

naket adv. : non plus ; + sk. na me naket = moi non plus (= na me kennebeut)

nammted gw., nammter g.

nañv ; mont war e nañv : aller lentement

r. nannkeltek (lemel an -i-)

 

Pajenn 537

naren adv. : 1. non pas ; + sk.: "monet a ranget ma dousig, naren get ma zad, naren get ma mamm"(sonenn a Vro Gwened) ; 2- nenni (oh, que non !) : emploi absolu ; sk. dont a raio gant e vaouez ? Naren ! Skwerioù all : - Ne yit ket enta bepsul d’an oferenn bred ? -Naren, naren ! (G.M., ger. René Le Gléau) ; Ar yer zo sañset dozviñ uioù, narenn ar c’heger (J.-Cl. Le Ruyet).

natron g. = natron m. (carbonate naturel de sodium cristallisé)

+ natureger -ien: naturiste -s

r. naturegezh gw.: naturisme ; lemel naturalisme

+ naturelouriezh gw.: naturalisme

r. naturiñ vb.: naturaliser : 1- empailler un animal (naturellañ) ; 2- acclimater :broeliñ, hinañ (plant, loened) ; broiañ (tud) ; 3- naturaliser une personne administrativement = broadañ

 

Pajenn 538

nec’hañs: peine d’esprit, + affliction

negus g.: négus + (Ethiopie)

neizhstummadur = neizhadur: nidification ; + neizhañ = nidifier

nemat adv. guère ; = nemeur ; sk. nemat a dra

nemorant< demorant (kemmadur D > N): an demorant eus e vuhez = le reste de son âge, de sa vie

neñv m. ciel (religion)

neoazh = cependant ; sl. nawazh pe newazh (Fav.)

neozoek = ère tertiaire (géologie)

r. nepliv >  nebliv (kemmadur < ne: p > b)

nepreizh>nebreizh (kemm. <ne)

nepreizhelezh>nebreizhelezh (kemm. <ne)

neptuekaat = neutraliser (politikerezh)

 

Pajenn 539

+ nervus ag.: ur c’hrouadur nervus (tempérament)

r. nervennel ag. = qui concerne les nerfs (lemel qui appartient aux nerfs)

nerzh: force ; + énergie (propriété, qualité d’un corps, d’une plante, etc): nerzh ar c’hafe, ar stêr…

nerzh-sach, + force d’attraction

nerzh-youl: énergie d’une personne

nes > nez ag.: proche (parent) ; prochain (à venir ; voisin, à côté)

nesaelezh : proximité (parentale) ; affinité (psychologique)

nesanded gw., + nesander g.

nesheolvan g.: périhélie + (astronomie)

neud-gad coll.: cuscute (plante)

 

Pajenn 540

nevesâdur(â = aa, < nevesaat) = nevezadur

 

Pajenn 541

nevezganet, nevezger…: goude nevez kemmadur ebet (sl. René Le Gléau: « Syntaxe du breton moderne »)

r. nevezted, nevezter:nouveauté

nevezinti gw = neventi e Kerne

r. nevezkeltek (hep -i-, < latin keltia ; sl. Celteg e kembraeg)

r. nevezbrezhoneg ; + nevezbrezhoneger -ien (sl. nevezamañ a-us: hep kemmadur)

neze g.: doloire + (hache)

 

Page 542

+ nimfomanez gw. -ed: nymphomane

+ nimfomaniezh gw.: nymphomanie

r. Niniv (hep -e) = Ninive

nizach g.: népotisme (< nepos = neveu ; faveurs accordées par certains papes à leurs neveux ; astenn: abus qu’un homme politique en place fait en faveur de sa famille)

+ niveradus: dénombrable

r. nizhadur, nizh

 

Pajenn 543

r. nizher

r. nizherez

r. nizherezh

+ noazh-pipouilh = tout nu (G)

noazh-ran = tout nu (noazh e-giz ur ran)

noazhded, -der = noazhted, -ter

noplaad : (s’) anoblir + (sens moral)

noed = naoued g. -où = gouttière (< naou = pente)

noilhat vb. = ober noilh (K) = dorloter, + cajoler

nomañ = + or (conj. de coordination) ; sk. aon braz en dez rag ar gurun ; nomañ e tegouezas un taol arnev…

r. norz (hep -h) ; norzad, -iz ; Norzafrika ; Norzamerika

 

Pajenn 544

r. norzat (hep -h-) ; Norziwerzhonomène

noualant = farceur + (péjoratif, en mauvaise part)

noueañs = engeance ; race de… vipère, espèce de… larve: péjoratif)

noumenon = noumène (chose en soi # phénomène,< Kant ; prederouriezh)

nouspet < n’ouzon ket pet

nova g. = nova f. +(steredenn)

noz-deiz = noz-dez (K, G, T) = noz ha dez

nozelañ = nodelañ (lec’hioù zo) < latin nodulus = "nodule" (A. Boché)

+ nozigan = korrigan (G)

 

Pajenn 545

nozvezh gw.= noziad (G) gw.

+ nullaad vb. = annuler (rendre ou devenir nul)

nueulh stroll. -enn gw. = joubarbe (plant) [nɥɛj]

 

(Fin al lizerenn N)

Date de dernière mise à jour : dimanche, 24 octobre 2021

Créer un site internet avec e-monsite - Signaler un contenu illicite sur ce site