Créer un site internet

M

Sinoù ha berradurioù

+                     ouzhpennañ (skrivet gant lizherennoù tev)                =                      ster

lem.                 lemel kuit (skrivet gant lizherennoù stouet)              G.                    Gwened

r.                     da reizhañ                                                                   GU                  Gwened-Uhel

adj.                  anv-gwan                                                                   T                      Treger

#                      disheñvel ouzh                                                          ??? pe §§§       da studiañ

 

-*-

 

 

Pajenn 487

ma = endroit, place, muté en va dans les composés: c’hoariva, sportva, etc. Mes, « adv. où ? en quel endroit ? » = souezhus ???

maconj. + si (= mar)

mac’hom+ despotique ; envahissant

mad m., sl. vad

madenngw. = bonne personne (Fav.)

 

Pajenn 488

madeira f. madère + (vin doux)

r. maen-bount m., pierre d’achoppement

maendarzh m. saxifrage + (plantenn)

+ maenelgw. -où = (un) minéral (A.Boché) ; dastummaeneloù = collectionner des minéraux

 

Pajenn 489

maen-glas m.,+ lst. mein-glas

r. maen-gravell = calcul + (médecine)

maen-kig-hoc’h m. quartz (Fav.) ; + maen-kigmoc’h.Maen-gigoc’h (GW)

maen-kroaz = + staurotide ; maenKoadri (anv-lec’h e KerneIzel)

maen-lemmer, + maen-lemmañ = pierre à aiguiser

 

Page 490

maenn-sonn m. pierre levée ;+ stèle (Fav.)

maen-teuz m . lave ; = lava

maenus ag. = pétrifiant (A. Boché)

maer -ed, + -où lst. = arvaered, armaeroù

+ maerez -edlst. : femme maire

maerded, maerder = fonction de maer

maez., ioù, + -où (G) : campagne,…

magazenn, +magajin = magasin + dérivés

 

Page 491

magnet m. -où = (un) aimant (A. Boché)

+ maizeggw. = champ de mais ; urvaizeg

 

Pajenn 492

malis m., malice ; + colère (G)

malisiñvb.: + se mettre en colère (G)

 

Page 493

malouer m. égrugeoir +(mortier ou moulin pour réduire en poudre le sel, le poivre, etc)

 

Page 494

mammog m. matrice ; lemelvulve (sl. kourzh m., forzh m.)

manac’hez f. -ed : nonne, religieuse ;notetfam.:perak ‘vefe "familier" ?...

manac’h-kenvez m. cénobite + (moine qui vit en communauté)

 

Page 495

maneggw. = +pot de vin

r. mason, masonadur,masonat, masoner, masonerezh, masoniezh, hep ñ

mantellgw.+ -ioùlst.

 

Page 496

maout m. + -edlst.: mouton

r. maout-ejen:bœuf musqué

marconj. si (kemmadurebetgoudemar). Hep marebet = sans aucun doute

marchosi : <argallegmareschalcie, « écurie» importante, de manoir » (fin XIvetkantved). E Poullaouen-zi ? «  Kerzh da varchoziar c’hezeg / Davedarmevel da gousket »

 

Page 497

marc’heg = chevalier ; lemelcavalier (sl. marc’heger)

marc’hegiezh= chevalerie ; lemelcavalerie

marc’hegour, chevalier (lemelcavalier)

 

Pajenn 498

+ mardozus ag. = emmerdant ; sl. mardoz, saletés, <gallegkozhmerdas (excréments, fin XII°s.)

 

Pajenn 499

marg:<argalianegmarga / marla>anvstêrGwenedAr Marl ; / marna> marne e galleg

margalon f. = chagrin, + affliction

+ margenngw.: (G.) mortier, mélange épais en général (F. Vallée)

r. marined = pantalon à la matelotte (à pont)

r.marjolstrol., + -enngw. = marjolaine (bleuñv)

 

Pajenn 500

maronstrol. , + -enngw. = camomille

+ marplij g. = s’il te plait (marplijganit), s’il vous plait (marplijganeoc’h)

+ marseadenngw. (G) = hypothèse ; conjecture (sl. martezeadenngw.)

r. marvskaon, marvskaonioùlst. ,<skaon = tabouret, escabeau

martezead g. = martezeadenngw. (hypothèse, conjecture)

 

Pajenn 501

marv-bihan = évanouissement ;

r. marvedigezh = extinction (lemelextermination)

marvel ag. mortel + (relatif à la mort)

marvelezh = mortalité (càd le caractère mortel)

+ marvenngw. = marv ; marvennoùbrav o deus bet ma zudkozh

 marvus ag. mortel + (qui entraîne la mort) ; sk. pec’hedmarvus = péché mortel

marzañvb.: marger ; sl. enmarzañ = émarger

 

Pajenn 502

maseron+strol., -enn gw. = g. livèche + (plantenn)

+ masikotiñvb. = passer son temps à ne rien faire (Pourlet, < A. Boche)

maskaradenn-ed = (un, des) déguisé du carnaval ; maskaradenn f. -où = (une, des) mascarade

r. mask (hep -l):maskoù, hervez A. Boché, mes maskl e kembraeg…

maskloù pl. = marc, sl. mark

r. "mat": mad = bon (adj.) # mat adv. = bien ; labourat mat = bien travailler.

matarasenngw. = matalasenngw. = matalasg.: matelas

r. materiz = maderiz<mad (bon)

matourc’h f. -ed: maritorne + (femme mal faite, malpropre et acariâtre)

 

Pajenn 503

mechal adv.: je me demande + (G)

med f. = seine, + senne (filet)

medalenngw. = medailhenngw. . idemmeailhennañ

meder = moissonneur ; perakmedeler ?...

meilhgw.: moulin (Kerne) ; gerkelt a orin (s.liwezhonegkozhmeile) ; sk. meilh-kafe = moulin à café

 

Pajenn 504

meizad = concept ; lemelnotion(= naoudur)

+ meizadus ag. = compréhensible

meizus ag.: qui porte à comprendre ; lemelcompréhensible

melaouenn f.: mélilot + (plantenn)

 

Pajenn 505

melengenn<kenn = kroc’henn

melen-vi = melen-wi

meler[’me:lɛr]= négociant en miels ; lemelfabricant.Apiculteur = gwenaner

melestrouriezh f.: art, techniques de l’administration (lemelscience)

melez coll. -enn : varech, + zostères. Gwezmelez.

 

Pajenn 506

mellgw.: ballon ; + c’hoarimell = jouer au rugby (sl. mellad = partie de ballon, soule)

mellel ag.: articulaire, + relatif aux articulations

mellivadur ? Ger iskiz, da lemel. Gouache = gouach (M.M.)

mel-mellchadenn m. (da lemel): moelle épinière ; = mel al livenn-gein

 

Pajenn 507

mel-penn = encéphale # mel arpenn = cervelle

mem ag. Adv., lemelar -p.

men = e-menn> ‘menn: où ?Sl. e-pelec’h> ‘pelec’h>plec’h

menel vb. manetagvb. = rester, +demeurer à faire quelque chose

r. maengleuz < maenglawdd (kembraeg)

 

 

Pajenn 508

r. maengleuzeg

r. maengleuzerezh

r. maengleuziañ

r. maengleuzier

+ menn  = où (sl. : r. emen adv. P. 224, > e-menn G.)

mennerezh: lemel libre arbitre (frankdiviz, Imb.)

mennout: vouloir ; lemel penser (zo re ledan) ha faillir (#)

meno : + opinion, idée, avis ; d’am meno = à mon avis ; sl. kedveno = opinion publique (Imb.)

r. mennoz : dessein, + intention ; lemel idéeopinion+ Ober e vennoz = décider de, aviser.

r. mennozarouez

r. mennozarouezelezh

r. mennozel

r. mennoziad

r. mennoziadur : système d’opinion ; + idéologie

mennoz-kuzh : arrière pensée ; = dregsoñj -où (Albert Boché)

 

Pajenn 509

mentukañ : pincer ; + tâter en pinçant (Eusa)

meradus, ; + pétrissable

r. merc’h : fille ; femme ? (sl. maouez, plac’h)

r. merc’her = mercredi (hep M)

r. merdead -eidi = marin ; = mordead !

r. mordeadenn ; mordeadurezh ; mordeaurezhel ; mordeadus ; mordeadusted, -ter ; mordeerezh ; mordeiñ ; mordeüs ; mordeüsted, -ter 

r. merenn, lemel dîner

r. merennañ : lemel dîner

merfeti : souci non justifié ; + faux problème

+ merfetiañ : rendre ou devenir soucieux (sl. merfeti) ; merfetiet gant munudachoù

mergevred = su-gevred

 

Pajenn 510

merit = dellez g., dellid –où g.

meritout vb. = dellezout

merl = marl < galianeg marlamarna ; ar Marl = stêr e Gwened

 

Pajenn 511

merzus ag.: qui perçoit ; lemel perceptible ; percevable (= enkefiadus)

+ merzadus = perceptible

r. maesa vb.: garder les animaux

r. maesaer = gardeur (de bêtes)

r. maesaer-deñved ; maesaerezh ; maesaergan ; maesaerganel ; maesaer-givri ; maesaer-moc’h

mesiad   + muid (muzul)

+ meskadus : miscible

+ meskaj g. = mélange

+ mesmeregezh = mesmérisme (< Mesmer)

 

Pajenn 512

mespont, sl. tan arvest (anavezetoc’h)

 

Pajenn 513

+ meurniver = multitude

 

Pajenn 514

mezeg = medeg ; mezegañ = medegañ ; medeg-dent ; medegel ; medegiezh ; medek ; medekniezh (Gwenededg)

                                                                                      

Pajenn 515

r. mezevellidigezh = mezwellidigezh (savet diwar mezw = ivre)

r. mezwelliñ

r. mezwellus

r. maezhur vb. : nourrir (idem e kembraeg).

mezv mezw = ivre

r. mezwadeg

r. mezwadur

r. mezw-dall

r. mezwenti

r. mezwerezh

r. mezwez

r. mezweziñ

r.mezwiañ, mezw

r. mezwidigezh

r. mezwier

r. mezw-kollet…

r. mezwus

 

Pajenn 517

r. milendall = mil-hent-dall = ‘labyrinthe

milin gw. = melin gw.+ meilh gw.

 

Pajenn 518

r. miloer = milouer : ‘miroir, glace’

r. miloueraour = ‘miroitier’

+ milourel adj. = militaire (A. Boché)

milzoull = mildoull : mille-pertuis

 

Pajenn 519

minic’hi = (f. kentoc’h ) refuge, asile (monacal à l’origine)

minod g. = galleg minot pe minois (diwar ar bezhoneg min1, sl. p. 518)

 

Pajenn 520

mintrad  + presque rien

r. mirr = mirrhe (< kembraeg)

miridigezh = conservation ; observation, observance + (d’une règle) ; lemel abstention

+ mirouriezh gw. = conservatisme

 

Pajenn 521

mistilhon = méteil + (mélange de blé et de seigle semés et récoltés ensemble)

r. mistrted gw., -ter g. [] ne vez ket klevet an –r-

mizeriñ = vivre dans la misère ; + souffrir

moaien = moian

moarvat, + probablement

 

Pajenn 522

+ modell g.= skwer ; n’eo ket ur modell ar paotr-se (pobl).

moell (‘moyeu’) = moiell (Fav.)

mog 2 g ; = maison, famille, feu ; + foyer, ménage

mogedek = lemel fumantfumeux

+ mogedus ag. = fumeux, capiteux (Fav.)

mogenn-douar gw. : fumeterre + (plante)

 

Pajenn 523

mojenn gw. = légende. Lemel fablemythe (fablenn gw. = fable ; gwengel g, = mythe, Imb.)

mojennek ag., -el : lemel mythique (sl. gwengelek, -el = mythique, Imb.)

mojenner, lemel fabuliste (= fablennour)

mojenn-veur = récit épique ; épopée ?. Sl. kuraz g. = épopée ; kurgan g. = chant épique, < J. Ewan

r. moll g. = borne, limite (lemel V. moul). # moull = moule, forme, matrice (p.530).

r. moliac’h, conte fantastique

 

Pajenn 524

monegezh gw. = monisme + (doctrine philosophique)

mont = monet vb.

morad : marée, flot (Fav.) ; ur morad tud

 

Pajenn 525

r. morc’hwenn : puces de mer

mordok-gwinter : triqueballe + (fardier pour le transport de pièces lourdes)

+ Morelenn gw. : (la) Marine (A. Boché)

 

Pajenn 527

r. mornizh g.(Fav.) : embrun

 

Pajenn 528

morvuoc’h gw. : dugong + (mammifère marin)

+ morzhed-moc’h gw. = jambon

 

Pajenn 529

+ motenn gw. = motte féodale (Xvet kanved)

r. moualc’h-argant = loriot (lemel martin-pêcheur ; sl. diredig)

moualc’h-vor: alcyon ? (= oiseau fabuleux…)

 

Pajenn 530

r. mouger-tan g. = extincteur

moull… (daou L)… nemet lod..<  forme, moule

moull (2 L) ; idem e: moulladenn, moulladur, moullañ, moullbenn, moullbennek, moullbenniñ, moull-botoù, moulldaolenn, moulldaolenner,moulldaolennerezh, moulldaolenniñ, moulldresadenn

 

Pajenn 531

2 L : mouller, moullerezh f. (+ imprimante), moullerezh m., moull-karr

moull- V. moul-: da lemel

r. moull-tokoù (< tok -où = chapeau -x)

r. moull-troad : paturon (partie du bas de la jambe du cheval)

moumoun, + calin

moumounañ, + faire des calins

mous, + gamin

+ mousfent g. = humour

+ mous-saout = paotr-saout: vacher

+ mouson m. = mousson (A. Boché)

 

Pajenn 532

mouster, + moustoer (G) = monastère

moustr 1 = oppression, + pression ; lemel fantôme

moustr 2 = revue de troupes (< galleg "monstre" < "monstrer" vb., Krennamzer)

much -où g.: objet long (ficelle, branche, etc) servant à mesurer à l’œil, à vue de nez, la distance entre deux boules ; sk. ober un taol much (Fav.)

 

Pajenn 533

+ muer m. = cage à poule ou pour transporter un porc (G) ; sl. muzer, p.534

mukilag g. = mucilage + (liquide visqueux)

mukozelezh f. : mucosité = sterwenn (Fav.)

r. muler, muletaer

mulzen: mulâtre (= mul + den)

munud = détail ; lemel minute = munut –où 

+ munudachoù = broutilles, petites choses (K)

munud-bras : thym (+ tin, K)

+ munut -où = minute (mesure de temps)

 

Pajenn 534

muz = mužer (G): mue+

(Fin al lizerenn M)

Date de dernière mise à jour : dimanche, 24 octobre 2021

Créer un site internet avec e-monsite - Signaler un contenu illicite sur ce site

×